TÔI ĐI XEM ĐÊM NHẠC CHÂU ĐÌNH AN

Tôi đi xem đêm nhạc Châu Đình An do chính nhạc sĩ đứng ra tổ chức vào đêm Chúa Nhật ngày hai tháng mười vừa qua tại vũ trường Majestic, quận Cam, nhằm gây quỹ giúp cho những nạn nhân của cơn bão Katrina. Tôi cũng được biết đây là đêm nhạc lần thứ hai sau đêm nhạc được tổ chức nghe nói rất thành công ở Houston trước đây mấy tuần cũng với mục đích tương tự. Rất lâu tôi lại có dịp đi tham dự buổi trình diễn văn nghệ từ thiện như thế này. Tôi ít khi đi xem những buổi văn nghệ từ thiện không phải là tôi thờ ơ với những hoạt động nhằm giúp đỡ những người kém may mắn, nhưng tôi chọn cách giúp đỡ của mình một cách đơn giản và không tốn nhiều thời giờ: cho phép khấu trừ tự động một món tiền nhỏ đều đặn từ tiền lương hàng tháng của mình, và khi thấy cần cho thêm thì tôi vào thẳng trang nhà của Red Cross. Lần sau cùng tôi đi xem văn nghệ từ thiện hình như là cách đây vài năm do hội Bạn Người Cùi tổ chức, qua sự thôi thúc của một người bạn. Lần này tôi đến với đêm nhạc Châu Đình An, cũng qua một người bạn. Một người bạn rất thân, vợ chồng Lê Mau ở Florida.Vợ chồng Mau cũng là chỗ rất thân tình với vợ chồng nhạc sĩ Châu Đình An. Do đó vợ chồng tôi được cái hân hạnh ngồi tại một trong những bàn dành cho VIP, cùng với- ngoài vợ chồng Mau và vợ chồng Giỏi, em của Mau - còn có anh chị Nam-Hương, anh chị Hà-Mỹ, đôi vợ chồng trẻ Tuấn-Hồng là những người bạn mới quen nhưng rất chân tình và tự nhiên trong lúc chuyện trò.

Chưa đến tám giờ mà số người có mặt chiếm gần hết số ghế trong vũ trường. Nhưng đến tám giờ rưỡi thì đêm văn nghệ mới bắt đầu. Một chút chậm trễ này đã khiến anh MC, ký giả Nguyên Hà phải nhiều lần lên tiếng xin lỗi. Cái cách xin lỗi của anh hơi dài dòng nhưng không làm cho khán giả nôn nao vì sự chân thành và nhiệt tình có thể cảm nhận một cách rõ ràng trong lời phân trần của anh. Trái lại, khán giả, người này nhìn người kia, cười với nhau vì ai cũng nhận ra điều trớ trêu thú vị này: chọn những lời nói dài dòng để xin lỗi cho sự chậm trễ!

 Đêm văn nghệ mở màng bằng những bài hát khiêu vũ lần lượt do nữ ca sĩ Cát Ly, và hai nam ca sĩ khác mà tôi không nhớ tên trình bày. Ra sàn nhảy đầu tiên là những cặp nhảy rất tự tin, điêu luyện, với những “fantasies” cầu kỳ. Nhưng có lẽ cũng chính những người nhảy thuần thục này đã làm chùn bước nhiều khán giả muốn ra sàn nhảy nhưng thiếu tự tin, trong đó có tôi. Mãi cho đến bản nhạc thứ năm thứ sáu gì đó với điệu rumba thì vợ chồng tôi mới ra sàn nhảy cùng với nhiều khán giả khác. Từ đó sàn nhảy trở nên nhộn nhịp, đông đúc hơn thay vì chỉ có hai, ba cặp lúc ban đầu. Có hai lần tôi phải bỏ nhảy nửa chừng. Lần đầu là liên khúc cha cha cha do Như Quỳnh hát quá dài làm tôi mệt nhoài, đổ mồ hôi “như tắm” nên không thể tiếp tục cho đến hết bản. Lần hai là bị trật nhịp khi đang nhảy bản tango do Quang Lê hát. Vì nhảy dở và không thường đi nhảy nên bị quờ quạng. Bà xã tôi cố gắng bắt nhịp lại cho tôi bằng cách đếm thật to một, hai, ba, bốn, năm không chỉ cho tôi nghe mà tôi nghĩ những người xung quanh đều nghe làm tôi càng lúng túng; nên sau hai lần cố gắng bắt nhịp lại đều thất bại, tôi bỏ sàn nhảy về lại chỗ ngồi trong sự thất vọng của bà xã.

Chỉ có một số bài tiêu biểu của nhạc sĩ Châu Đình An được trình bày mà thôi. Dĩ nhiên bài đầu tiên được trình bày là Đêm Chôn Dầu Vượt Biển, do Như Quỳnh hát với Chí Tài đệm đàn, vì bài này đã làm nên tên tuổi của anh. Người ta thấy những giọt nước mắt rơi trên má Như Quỳnh sau khi cô hát xong. Có nhiều bản nhạc của Châu Đình An mà lời và ý nhạc, theo tôi, hay không kém bài ĐCDVB. Nhưng tên anh gắn liền với bài này rõ ràng là vì mỗi lần bài này được hát lên là làm xúc động cho nhiều người Việt tị nạn, nhất là những người đã có một thời vừa phải sống lén lút, trốn tránh công an, vừa tìm cách thực hiện cho bằng được việc trốn thoát khỏi đất nước. Những người trực tiếp tham dự vào “escape plot” thì lại càng thấm thía những lời của bài hát. Khâu chôn dầu là cái khâu bắt buộc phải có trong kế hoạch vượt biển. Chôn dầu là để vượt biển. Có ghe mà không có dầu thì không thể nào vượt biển được.

Bài Huế Tình Em Kỷ Niệm, phổ nhạc từ thơ của Hoàng Mộng Lương, được giao cho Quang Lê trình bày là rất chí lý. Mặc dù không có thời gian chuẩn bị, giọng hát ngọt ngào của Quang Lê mà nhiều người cho là giọng hát “tái sinh” của Duy Khánh vẫn làm xao xuyến rất nhiều khán giả gốc Huế có mặt đêm hôm đó. Nghe nói nhạc sĩ Châu Đình An sáng tác bản nhạc này khi tình cờ đọc bài thơ Huế Tình Em Kỷ Niệm của nhà thơ không chuyên Hoàng Mộng Lương đăng trên báo. Rồi từ cái duyên này mà hai người quen nhau. Hoàng Mộng Lương cũng có mặt tối hôm đó, nhưng anh ngồi khác bàn với chúng tôi. Anh có tiến đến bàn của chúng tôi vẫy chào một lần. Tôi biết mà không quen Hoàng Mộng Lương. Tôi có gặp Lương đôi lần tại nhà một người bạn rất thân của tôi, Hường Thanh Tuyền, cũng là dân hải quân như Lương. Đọc bài thơ, người ta biết ngay rằng Huế là nơi chôn nhau cắt rốn của anh. Anh đã gởi gắm qua những dòng thơ một nỗi nhớ thương da diết của anh về Huế, nơi đã gắn bó với anh không biết bao nhiêu là kỷ niệm.

Chị Duyên Hằng, vợ của nhạc sĩ Châu Đình An lên sân khấu với hai bài Sao Lá Vẫn Rơi và Chủ Nhật Sương Mù. Đây không phải là lần đầu tiên tôi nghe chị hát. Tôi có dịp nghe chị hát khi đi dự đám cưới của cháu Phương Nghi, một trong hai đứa con gái của vợ chồng Mau, ở Orlando. Lúc đó chị hát, tôi không chú ý lắng nghe cho lắm. Bởi vì tôi vừa nghe vừa chuyện trò với những người bạn ngồi chung bàn tiệc. Và vì cạnh tôi là cái bàn của các “ông tướng” hải quân  “ăn to, nói lớn” với những ly rượu mạnh. Tôi chỉ nhớ mang máng rằng chị có giọng hát hay của một người hay hát karaoke. Cho đến hôm nay, khi nghe chị hát những bài nhạc của chồng mình, trong khung cảnh thuận lợi cho sự thưởng thức thì tôi mới hiểu rằng chị được anh MC giới thiệu lên sân khấu như là một ca sĩ là điều không quá đáng chút nào. Sân khấu trở nên rực rỡ hơn khi chị đứng hát. Giọng hát của chị thật hay - vững vàng, tự nhiên; và ánh mắt, nụ cười của chị thường xuyên trao đổi thân tình với khán giả. Chị hát và diễn tả bài hát như là một ca sĩ chuyên nghiệp. Có điều tôi hơi ngạc nhiên là chị không thuộc hết lời của hai bài nhạc. Chị hát có sự trợ giúp của tờ copy của bản nhạc đặt bên cạnh. Dĩ nhiên đòi hỏi chị thuộc lòng hết những bản nhạc mà số lượng đến cả trăm bài của chồng mình là điều “hơi ép” chị. Nhưng chắc chắn chị phải nhớ nằm lòng một số bài nhạc do chồng sáng tác, nhất là những bài anh viết riêng cho chị. Có lẽ hai bài chị hát không nằm trong danh sách các bản nhạc này. Hy vọng một dịp nào khác sẽ được nghe chị hát những bài nhạc anh viết tặng riêng cho chị. 

Nhạc sĩ Châu Đình An, vì là nhân vật chính nên thường lên sân khấu. Anh lên một mình để nhận tấm ngân phiếu sáu trăm đô la từ tay dân biểu tiểu bang Trần Thái Văn. Anh lên cùng với Kỳ Phát, chủ nhiệm báo Trẻ, một thành viên đắc lực nhất trong ban tổ chức, để tỏ lời cám ơn đến những nhân vật chức sắc trong cộng đồng có mặt trong số khán giả. Anh lên cùng với MC Nguyên Hà để xin lỗi về những sai sót. Và anh lên để hát.

Anh hát tất cả bốn bài: Chăn Vịt Phương Nam, phổ nhạc thơ của Mường Mán, hát chung với Như Quỳnh, còn ba bài – Gần, Theo Gió Bay Đi, và Cuộc Tình Tôi – anh hát một mình. Tôi chưa bao giờ nghe anh hát và cũng chưa bao giờ nghe ai nói anh biết hát. Có không ít nhạc sĩ hát nhạc của mình nhưng số người thành công không nhiều. Trịnh Công Sơn cũng hát. Vũ Thành An cũng hát. Nhưng giới thưởng ngoạn vẫn thích Khánh Ly hát nhạc họ Trịnh, Lệ Thu hát nhạc họ Vũ hơn nhiều. Thế đó, tôi trang bị với cái nhìn “không mong đợi gì nhiều” để chuẩn bị nghe anh hát. Nhưng anh đã cho tôi sự bất ngờ đầy thích thú khi giọng hát của anh cất lên thật ấm, thật thiết tha. Anh diễn tả thật nhịp nhàng và sống động với Như Quỳnh. Anh thoải mái và tự tin khi hát một mình. Anh hát không thua gì những ca sĩ đã nổi tiếng. Tôi lại càng ấn tượng hơn khi nghe anh hát những bài Trái Tim Mãn Hạn, Yêu Em Giới Luật... trong CD của anh vào buổi sáng hôm sau trên đường đi làm.

Đêm nhạc Châu Đình An chấm dứt lúc khoảng mười một giờ. Mọi người ra về trên tay đều có một “package” được đặt tên Tình Ca Châu Đình An, gồm một tập nhạc bìa cứng dày hơn hai trăm trang với một trăm lẻ bốn bài nhạc, và ba dĩa CD - Em Ở Lại, Sóng Trôi Đời Tôi do tác giả hát, Hãy Nói Với Em bởi Thanh Hà và Tuấn Ngọc, và Em Đã Không Yêu Anh do Mỹ Linh, Thu Phương, Bằng Kiều, và Huy MC trình bày. Tất cả đều được dàn dựng công phu; hình ảnh, bao bìa, in ấn được chăm sóc đến từng chi tiết. Qua đó, người ta thấy được sự nâng niu, trân trọng của tác giả trong việc giới thiệu những đứa con tinh thần của mình đến với khán giả. Một “package” thật trang nhã, nghệ thuật, và chất lượng mà giá chỉ có ba mươi đồng; và toàn bộ số tiền bán được đều dành cho việc cứu giúp các nạn nhân. Một đêm nhạc từ thiện được tổ chức mà không có sự nhượng bộ cho kiểu “làm cho xong” như chúng ta thường thấy ở những buổi sinh hoạt từ thiện khác. Cho nên không ai ngạc nhiên khi ban tổ chức cho biết số tiền quyên được là mười một ngàn đồng, sau khi trừ hết mọi chi phí - Một thành công thật khả quan về mặt tài chánh.

Đối với vợ chồng Châu Đình An và những người thân, những người bạn giúp anh làm công việc tổ chức mà không có họ đêm nhạc không thể thành hình được, thì đêm nhạc chưa dừng lúc mười một giờ. Sau khi tất cả khán giả ra về, họ còn phải ở nán lại để giải quyết dứt điểm những vấn đề tài chánh, kỹ thuật. Chỉ có ca sĩ Quang Lê, dù không phải là thành viên trong ban tổ chức, cũng ở lại đến giờ chót. Anh kiên nhẫn đứng chụp hình lần lượt với người này đến người khác. Và trước khi ra về, anh ca sĩ trẻ, vóc dáng thư sinh và hiền từ không quên bắt tay chào từ giã các anh, chị, cô, chú. Quang Lê thật xứng đáng với đóa hoa hồng anh đang cầm trên tay do một khán giả mến mộ tặng anh trước đó.

Sau đó, cả bọn chúng tôi - vợ chồng Châu Đình An và những người thuộc “inner circle” của anh gồm vợ chồng anh chị Hạnh (chị của Duyên Hằng), vợ chồng Tuấn-Hồng (cặp vợ chồng trẻ mà tôi rất cảm kích với cách cư xử thật khiêm tốn và lễ độ dù rằng họ là những người rất thành công trong thương trường ở Houston), vợ chồng Mau, anh Kỳ Phát, anh Cường; cùng vợ chồng Giỏi và vợ chồng tôi là những người “ăn theo” - kéo đến nhà anh chị Hà-Mỹ để giải quyết những cái bụng đang đói của mình. Nhà của anh chị Hà-Mỹ không đủ rộng để chứa một đám khách khá đông không mời mà đến, nhưng sự hiếu khách của anh chị thì tuyệt vời. Chị Mỹ cho chúng tôi thưởng thức những món ăn do chính tay chị làm – bánh bèo, bánh bột lọc, chả ốc, chả lụa, nem chua, chạo tôm, gỏi gà, cháo gà – món nào chị làm cũng đều ngon cả, và kết thúc bằng món thạch tráng miệng có hình dạng y hệt quả trứng gà cũng do bàn tay khéo léo của chị đảm trách. Còn anh Hà thì không ăn, ngồi đó trò chuyện, khuyến khích, mời mọc chúng tôi ăn một cách ân cần.

Khi chia tay ra về thì đã hơn hai giờ sáng. Mệt nhưng mà vui. Vui vì lâu lắm rồi tôi mới có dịp tham dự một buổi từ thiện đúng nghĩa từ thiện- một buổi từ thiện được tổ chức một cách trân trọng và những người đứng ra tổ chức hoàn toàn không hưởng một mối lợi vật chất nào từ kết quả tốt đẹp này.Vui vì được gần với những con người có tấm lòng rộng mở. Nói đến “gần”, tôi lại nhớ đến lời nhạc trong bản nhạc Gần – bản nhạc mà tôi ưa thích nhất. Gần bóng tối thấy mình đơn côi. Gần oán ghét thấy ta xa người. Đùa với sóng thấy biển mênh mông. Tôi tự nhủ mình hãy cố gắng tránh xa bóng tối, không để oán ghét gậm nhấm mình, và nên thường đùa với sóng. Bởi vì đùa với sóng mới thấy biển thật là mênh mông. Và khi đối diện với sự mênh mông đó, ta sẽ thấy rõ được thân phận của mình thật là giới hạn, bé nhỏ, mong manh làm sao. Rồi giật mình. Những cái giật mình cần thiết để từ đó, cách sống của ta hy vọng sẽ được điều chỉnh sao cho được liên đới, hài hòa, và phải đạo hơn trong mối quan hệ giữa mình với tha nhân, xã hội, và đất trời.    

Đầu tháng Mười, hai ngàn lẻ năm
Nguyễn Ch.